Vieiros

E tampouco falan galego os policías municipais, os empregados da banca, os caixeiros dos supermercados… Pero non se trata unicamente de que as persoas que atenden o público, por educación, respondan na lingua usada polos clientes, senón que mesmo hainas que pretenden ir máis lonxe e practican a tradución simultánea cando estes usan o galego. Por exemplo, se un cliente despois de entrar no bar di: “Tomarei un café con xeo”, o camareiro, invariablemente, repetirá en voz baixa: “Un café con hielo”. Calquera pensaría que tales apuntamentos resultan incómodos, porque o cliente pode interpretar que o camareiro está a corrixilo. Pero tamén é posible que o home estea asegurándose de ter comprendido ben o pedido para non traer, en lugar do café con xeo, poño por caso, un polo asado.

Non obstante, tamén hai casos en que as dúas expresións, en galego e castelán, non varían con independencia do idioma utilizado. Nesas situacións o camareiro non sentirá a necesidade de traducilas, e cando alguén di: “Por favor, póñame unha tapa de tortilla”, o camareiro non repetirá: “Una tapa de tortilla”, senón que, como moito, asentirá coa cabeza e traerá a tortilla.

Outra situación onde tamén funciona a tradución simultánea ocorre cando un cliente procura identificase co seu nome para, por exemplo, recoller algún obxecto depositado nunha tenda. A conversación transcorre así: “Déjeme un nombre y un teléfono” – dirá o dependente. “Anote; eu son Xoán Carballeira”. Non hai que facerlle. Horas máis tarde, cando pasemos a recoller o trebello, o papel pegado con cinta sobre a caixa dirá que aquel obxecto pertence a un tal Juan Carballeira.

Como corolario destas anécdotas, e sen ningún rigor científico, podemos concluír que os comerciantes vilegos desenvolven un activo labor a prol da normalización da lingua castelá. Mesmo, case estou por afirmar que os encargados de atender o público en Galicia son depositarios dunha misión superior: corrixir as imperfeccións do mundo que os rodea.

Xa que logo, a próxima vez que vostede tome un café con xeo, e máis se ao pedilo utiliza o acento neutro dos neofalantes, mire en fite nos ollos do camareiro: comprobará que, antes de verbalizarse, os arroutos de auto-odio agroman na mirada. E se tal cousa ocorre, quere dicir que con ese acto subversivo vostede ven de perturbar a orde natural das cousas. Saúde e que lle preste o café.